Szukaj

Wiedza

Medyczne konopie w terapii padaczki dorosłych – cz. 1

avatar
Udostępnij
naukowiec trzymający szkło laboratoryjne z liściem konopii

Padaczka jest jedną z najczęstszych chorób mózgu i dotyka ponad 80 milionów ludzi na świecie. Charakteryzuje ją trwała predyspozycja do spontanicznych napadów padaczkowych. Ma niszczący wpływ na życie chorych nie tylko ze względów medycznych, ale także z powodu konsekwencji społeczno-ekonomicznych, jak izolacja społeczna, trudności w edukacji, bezrobocie, stygmatyzacja. Większość nowych rozpoznań padaczki dotyczy dzieci poniżej 1. roku życia i później powyżej 50. roku życia i rośnie wraz z wiekiem1.

Medyczne konopie w terapii padaczki w XX wieku

Zainteresowanie roślinnymi kanabinoidami w leczeniu padaczki powróciło w XX wieku. Pod koniec lat 70. zespół profesora Raphaela Mechoulama wyizolował prawie 400 g czystego kanabidiolu (CBD) z haszyszu (ofiarowanego badaczom przez policję izraelską) i przekazał do Brazylii, gdzie użyto go w podwójnie ślepym badaniu klinicznym u dorosłych, którym nie pomagały istniejące wówczas leki przeciwpadaczkowe2. W I fazie tego badania 8 zdrowym ochotnikom podawano CBD, 8 – placebo. W II fazie 15 chorym na padaczkę do stosowanej konwencjonalnej terapii dodano CBD lub placebo na okres do 4,5 miesiąca. U połowy otrzymujących CBD praktycznie nie obserwowano napadów, u 3 stwierdzono częściową poprawę, jeden nie zareagował na leczenie. W grupie otrzymujących placebo poprawę obserwowano u jednego pacjenta. Jedynym działaniem niepożądanym leku była niewielka senność3.

W latach 80. istniało ogromne zapotrzebowanie na nowe leki przeciwpadaczkowe. Spodziewano się, że pozytywne wyniki brazylijskiego badania zostaną sprawdzone w większych badaniach klinicznych. Ale nic takiego się nie zdarzyło przez następnych 35 lat2.

W 1975 roku opisano przypadek dwudziestoczteroletniego mężczyzny chorującego na padaczkę od 16. roku życia, u którego napady początkowo występowały raz w miesiącu, później raz na tydzień, mimo stosowanego konwencjonalnego leczenia. W 22. roku życia zaczął palić marihuanę (od 2 do 5 jointów w ciągu nocy), nadal przyjmując dwa leki przeciwpadaczkowe. Gdy przyjmował te trzy preparaty, napady nie występowały, ale sama marihuana nie pomagała – dwukrotna próba odstawienia leków przeciwpadaczkowych kończyła się napadami powtarzającymi się trzy- lub czterokrotnie w ciągu dnia4.

W latach 90. obserwowano w USA, że palona nielegalnie marihuana zmniejszała częstość występowania napadów u pacjentów mających ponad 15 lat5, a także zapobiegała występowaniu napadów, w przeciwieństwie do kokainy i heroiny6.

W Kanadzie pod koniec lat 90. nagłośniono historię 42-letniego Terry’ego Parkera. Miał 4 lata, kiedy doznał pierwszego napadu, później występowały codziennie, mimo przyjmowania dużych dawek leków przeciwpadaczkowych. W wieku 14 lat poddano go lobektomii skroniowej, ale napady uległy nasileniu, po raz pierwszy doświadczył napadu grand mal. Po trzech latach zabieg powtórzono, ale napady nie ustąpiły. Podczas jednego z pobytów w szpitalu pielęgniarz dał mu marihuanę.

Parker zauważył, że im więcej jej palił, tym rzadsze i mniej intensywne były napady. Opowiadał: „Kiedy czuję, że napad nadchodzi palę kilka jonitów … i wszystko jest pod kontrolą”. Marihuana nie powodowała działań ubocznych, jak depresja czy utrata apetytu, co zdarzało się po lekach przepisywanych mu na receptę. Kiedy nie palił, doświadczał od 3 do 5 napadów grand mal i tuzin petit mal w tygodniu. Był hospitalizowany ponad 100 razy z powodu wypadków, których doznawał podczas napadów.

Po raz pierwszy aresztowano go za uprawę konopi w 1976 roku, ponownie rok później i oskarżono o posiadanie nielegalnych roślin – skonfiskowano mu trzy. W sądzie Parker mówił: „Kiedy leczę się tylko lekami wypisywanymi na receptę, moje życie jest bardzo trudne, czasem naprawdę żałosne. Kiedy używam marihuany codziennie mogę cieszyć się życiem wolnym od napadów, prowadzić względnie normalne życie”.

Sędzia orzekł, że odmawianie Parkerowi marihuany jest naruszeniem jego prawa do życia, wolności i bezpieczeństwa. Nakazał zwrot roślin, gdyż są dla niego niezbędnym lekiem, a ponieważ otrzymuje zasiłek inwalidzki nie stać go i nie powinien kupować marihuany na ulicy. Sędzia dał rządowi Kanady 6 miesięcy na umożliwienie używania marihuany w celach medycznych wszystkim potrzebującym, którym zaleci je lekarz7. Kanada zalegalizowała medyczne konopie do stosowania w celach medycznych w 2001 roku, a na dostęp do nich ciągle wywierają wpływ wyroki Sądu Najwyższego8.

Medyczne konopie w XXI wieku

W kilkunastu krajach świata zalegalizowano medyczne konopie. W 2016 roku przedstawiono doświadczenia dorosłych pacjentów przyjmujących medyczne konopie z ośrodka leczącego padaczkę w Kanadzie. Wśród 292 chorych doświadczających napadów od średnio 9 lat (3 – 22 lata), mających średnio 35 lat (27 – 49 lat). Codziennie używały medycznych konopi 62 osoby (21,8%), raz w tygodniu – 81 (28,5%), raz w miesiącu – 96 (33,8%), rzadziej niż 1 raz w miesiącu 45 osób (15,8%).

Ponad połowa (52,1%) używała konopi w celu zmniejszenia częstości napadów, ale też rekreacyjnie (39%), jako leku przeciwbólowego (28,9%) zmniejszającego niepokój (21,4%), czy nasennego (10%). Spośród 108 pacjentów, u których rozpoznano padaczkę 84% podało, iż medyczne konopie zmniejszyły liczbę napadów, a 21,3%, że są bardzo skuteczne w zmniejszaniu częstości i nasilenia napadów. Podobne informacje uzyskano od pacjentów mających napady z innych przyczyn. U ponad połowy chorych (53,2%) medyczne konopie zmniejszyły nasilenie działań niepożądanych leków przeciwpadaczkowych przyjmowanych równocześnie, u 84,9% zmniejszyły odczuwany stres, poprawiły sen 77,3% badanych.

Jako działania niepożądane pacjenci wymieniali senność, zawroty głowy, suchość w ustach, zwiększenie apetytu, zmęczenie, brak koordynacji, bóle głowy. Wystąpiły one u 51 (30,7%) spośród 166 osób, które ich próbowały, ale 61,3% z nich doświadczało działań niepożądanych leków przeciwpadaczkowych. Komentujący te wyniki lekarze mieli wątpliwości, za jaką część odczuwanego przez pacjentów pozytywnego działania medycznych konopi odpowiedzialne są one same, czy może przyczynia się do tego obniżenie poziomu stresu, stabilizacja nastroju, poprawa snu, a także wiara w skuteczność medycznych konopi9.

W literaturze medycznej opisywano pojedyncze przypadki, jak na przykład 45-letniego Amerykanina z porażeniem mózgowym i padaczką, któremu dopiero palenie marihuany wspomagające przyjmowane leki przyniosło poprawę zarówno stanu zdrowia, jak i jakości życia10.

W 2012 roku lekarze amerykańscy opisali istotne zwiększenie częstości i nasilenia napadów padaczki u 2 pacjentów, które nastąpiło po gwałtownym odstawieniu palonej marihuany, spowodowanym przyjęciem do oddziału neurologicznego w celu przeprowadzenia badań monitorujących przebieg choroby11.

Autor:
dr n. med. Dorota Rogowska – Szadkowska

 

Źródła:

  1. Thijs RD, Surges R,O’Brien TJ. Epilepsy in adults. Lancet 2019; 393; 689 – 701.
  2. Mechoulam R. Cannabis and epilepsy. Epilepsy Behav. 2017; 70: 278-279.
  3. Cunha JM, Carlini EA, Pereira AE, et al. Chronic administration of cannabidiol to healthy volunteers and epileptic patients. Pharmacology 1980; 21: 175–185.
  4. Consroe PF, Wood GC, Buchsbaum H. Anticonvulsant nature of marihuana smoking. J Am Med Assoc. 1975; 234: 306–307.
  5. Brust JC, Ng SK, Hauser AW, Susser M. Marijuana use and the risk of new onset seizures. Transact Am Clin Climatol Assoc. 1992;103:176–181.
  6. Ng SK, Brust JC, Hauser WA, Susser M. Illicit drug use and the risk of new-onset seizures. Am J Epidemiol. 1990; 132: 47–57.
  7. Riley D, Oscapella E. The Terry Parker case: marijuana for epilepsy- and soon for HIV/AIDS? Can HIV/AIDS Policy Law Newsl. 1997-1998,Winter, 3-4 (4-1): 20-23.
  8. Rogowska-Szadkowska D. Medyczna marihuana. Historia hipokryzji. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, 2016.
  9. Massot-Tar
  10. Mortatirús A, McLachlan RS. Marijuana use in adults admitted to a Canadian epilepsy monitoring unit. Epilepsy Behav. 2016; 63: 73-78.K, Dworetzky B, Devinsky O. Marijuana: an effective antiepileptic treatment in partial epilepsy? A case report and review of the literature. Rev Neurol Dis. 2007; 4: 103–106.
  11. Hegde M, Santos-Sanchez C, Hess CP, Kabir AA, Garcia PA. Seizure exacerbation in two patients with focal epilepsy following marijuana cessation. Epilepsy Behav. 2012; 25: 563–566.
Tagi:

Informacje na temat Administratora Danych i o przetwarzaniu danych osobowych:

W celu realizacji obowiązków nałożonych na administratorów danych osobowych w drodze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) – RODO, Urtica Sp. z o.o. informuje, że w przypadku przetwarzania Państwa danych osobowych w związku z wykonywaniem i na cele usługi prenumeraty pisma „Farmakoekonomika szpitalna”, Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Sp. z o.o., z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000113253, NIP 894-255-67-99, o kapitale zakładowym: 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres: sekretariat@urtica.pl.

Prosimy pamiętać, że podanie Państwa danych osobowych jest całkowicie dobrowolne, jednak konieczne dla celów prawidłowego wykonania usługi, prowadzenia dokumentacji oraz archiwizacji, na państwa dane osobowe będą przetwarzane na podstawie art. 6 lit. a (wyrażona przez Państwa zgoda) i b (realizacja na Państwa rzecz umowy) RODO. Państwa dane osobowe będą przechowywane zgodnie z wymogami obowiązującego prawa przez okres trwania prenumeraty oraz do momentu zakończenia wypełniania obowiązku prawnego m.in. obowiązku archiwizacyjnego, przedawnienia roszczeń wynikających z umowy. Odbiorcą Państwa danych osobowych jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy lub współpracownicy Spółki. Mają państwo prawo do dostępu do danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania a także prawo do przenoszenia danych. Przysługuje Państwu również prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, jak również wycofania zgody (zgodnie z poniższym). Ponadto, mają Państwo prawo do zgłoszenia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Wycofanie zgody może nastąpić przez oświadczenie o wycofaniu zgody skierowane na adres Administratora Danych podany powyżej. Informujemy, że wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Proszę jednakże mieć na względzie, że po wycofaniu zgody nie będzie możliwa realizacja na Państwa rzecz prenumeraty. Dane osobowe nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu, w tym profilowaniu.

Inspektor Ochrony Danych: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.

Będąc świadomych powyższych informacji, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a RODO, niniejszym wyrażam zgodę spółce Urtica Sp. z o.o., ul. Krzemieniecka 120, 54-613 Wrocław, na przetwarzanie moich danych osobowych objętych formularzem w celu realizacji prenumeraty pisma „Farmakoekonomika szpitalna” i ewentualnego kontaktu w związku z jej realizacją, w następującym zakresie: imię, nazwisko, zawód, adres do wysyłki i/lub adres e-mail do wysyłki (w zależności od wybranej przeze mnie formy/form prenumeraty), numer telefonu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celu realizacji na Państwa rzecz prenumeraty czasopisma Farmakoekonomika szpitalna. W przypadku, gdy wyrazili Państwo zgodę na przetwarzanie danych w celach marketingowych oraz otrzymywanie informacji handlowej na adres poczty e-mail – również w celu prezentacji Państwu oferty handlowej Spółki.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie w ww. celu na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem realizacji na Państwa rzecz prenumeraty czasopisma Farmakoekonomika szpitalna – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Inspektorem Ochrony Danych jest r. pr. Maciej Skory, dane do kontaktu: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, e-mail: iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.
11. Państwa dane osobowe objęte powyższym formularzem nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celach marketingowych, a w tym marketingu bezpośredniego, tj. przesyłania na Państwa adres e-mail informacji handlowej w postaci newslettera oraz prezentacji oferty Spółki w formie kontaktu telefonicznego z użyciem Państwa numeru.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem przesyłania na Państwa adres e-mail newslettera oraz prezentacji oferty Spółki w formie kontaktu telefonicznego – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl, lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Państwa dane osobowe nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celu kontaktu – odpowiedzi na Państwa pytania lub wątpliwości ujęte w formularzu kontaktowym. W przypadku, gdy wyrazili Państwo zgodę na przetwarzanie danych w celach marketingowych oraz otrzymywanie informacji handlowej na adres poczty e-mail – również w celu prezentacji Państwu oferty handlowej Spółki.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie w ww. celu na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem odpowiedzi na Państwa pytania lub wątpliwości ujęte w formularzu – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Inspektorem Ochrony Danych jest r. pr. Maciej Skory, dane do kontaktu: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, e-mail: iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.
11. Państwa dane osobowe objęte powyższym formularzem nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.