Szukaj

Wiedza

Profesor Bobrański – polski wkład w leki nasenne

avatar
Udostępnij
na zdjęciu profesor Bogusław Bobrański

Przy okazji cyklu o lekach nasennych nie sposób pominąć sylwetkę profesora Bogusława Bobrańskiego – wybitnego, polskiego naukowca. To on stoi za syntezą kilku pochodnych kwasu barbiturowego – związków działających wyciszająco i uspokajająco. Przedstawiamy uczonego, który dziś patronuje medalowi przyznawanemu najbardziej obiecującym absolwentom Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego.

Od Lwowa do Wrocławia

Profesor Bogusław Bobrański wniósł wybitny wkład w rozwój chemii organicznej i farmacji. Był jednym z wielu lwowskich naukowców, którzy po II wojnie światowej trafili do Wrocławia. Tutaj nie tylko kontynuował działalność badawczą, ale i budował od podstaw życie naukowe na Ziemiach Odzyskanych wraz ze wszystkimi niezbędnymi dla niego instytucjami.

Rodzinnym miastem profesora Bogusława Bobrańskiego był Nowy Sącz. Przyszły badacz urodził się tu 10 maja 1904 r. Na studia wyjechał do Lwowa, gdzie uczęszczał na Wydział Chemiczny Politechniki Lwowskiej. Już jako student, na rok przed obroną dyplomu, rozpoczął pracę naukową w Katedrze Chemii Organicznej Politechniki Lwowskiej (jego przełożonym był prof. Edward Suchard, późniejszy prezes Polskiego Towarzystwa Chemicznego). W 1926 r. Bogusław Bobrański uzyskał tytuł inżyniera chemika, w 1929 r. obronił pracę doktorską, a po kolejnych trzech latach otrzymał habilitację, specjalizując się w chemii organicznej. Wówczas też, jako docent, został kierownikiem Zakładu Chemii Organicznej i Farmaceutycznej na Oddziale Farmacji, ale już nie na politechnice, a na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza.

W czasie wojny udało mu się jeszcze zatrudnić w Zakładzie Chemii Farmaceutycznej Państwowego Instytutu Medycznego we Lwowie, jednak funkcji tej nie pełnił długo. Został przymusowo wysiedlony do Wrocławia. Stolica Dolnego Śląska stała się jego miastem już do końca życia. Bogusław Bobrański zmarł 28 czerwca 1991 we Wrocławiu, gdzie też został pochowany na Cmentarzu Świętej Rodziny.

Błyskawiczna kariera

Począwszy od 1946 r. prof. Bobrański żywo angażował się w działalność nowo tworzonych uczelni wyższych. Otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego na Politechnice Wrocławskiej i Uniwersytecie Wrocławskim (uczelnie te były wówczas połączone), gdzie objął kierownictwo Katedry Chemii Organicznej i Farmaceutycznej. Rok później został zastępcą dyrektora, a wreszcie dyrektorem Oddziału Farmacji na ówczesnej Akademii Medycznej. Gdy utworzono Wydział Farmacji na AM, prof. Bobrańskiemu powierzono funkcję dziekana. 10 lat po przyjeździe do Wrocławia uczony otrzymał tytuł profesora zwyczajnego i wkrótce został rektorem Akademii Medycznej na dwie kadencje. Dodajmy, że właśnie dzięki prof. Bobrańskiemu utworzony został Zakład Syntezy Organicznej w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. L. Hirszfelda we Wrocławiu (prof. Ludwik Hirszfeld, immunolog, niekwestionowany autorytet w środowisku medycznym i kandydat do Nagrody Nobla również należał do grona naukowców, którzy przybyli do Wrocławia ze Lwowa).

Prof. Bogusław Bobrański był człowiekiem niezwykle aktywnym. Działał w Polskiej Akademii Nauk, utrzymywał kontakty z wieloma towarzystwami naukowymi, w tym z Polskim Towarzystwem Chemicznym oraz Polskim Towarzystwem Farmaceutycznym, ale też z ośrodkami naukowymi za granicą, m.in. we Włoszech, USA, Francji, Szwecji i Danii. Prowadził badania, był autorem 150 prac eksperymentalnych, publikował artykuły w czasopismach, uzyskiwał patenty. Działalność naukową i społeczną (na rzecz popularyzacji nauki polskiej poza granicami kraju) łączył z pracą dydaktyczną. Wypromował 16 doktorów, a 5 z nich w swojej dalszej karierze doczekało się stopni profesorskich.

Profesor był także autorem kilku podręczników akademickich, takich jak: „Preparatyka organiczna środków leczniczych”, „Analiza ilościowa związków leczniczych”, „Chemia organiczna”, „Postępy chemii środków leczniczych”.

Osiągnięcia naukowe

Tytaniczna praca prof. Bobrańskiego w instytucjach naukowych nie przesłoniła mu nigdy własnej pracy badawczej. Jego największym osiągnięciem było zsyntetyzowanie proksybarbalu, pochodnej kwasu barbiturowego. Nowo otrzymany związek wykazywał działanie wyciszające na ludzki organizm, nie wywołując przy tym senności i nie uzależniając. Efekty użycia leku obserwowano już po kilku dniach stosowania. Wkrótce został zarejestrowany jako proxibarbital i wprowadzony do obrotu jako lek psychotropowy oraz – dodajmy – pierwszy lek o oryginalnej recepturze opracowany w powojennej Polsce.

imagefly5 - Profesor Bobrański – polski wkład w leki nasenne

Rys. wzór strukturalny proksybarbalu

W naszym kraju specyfik oferowany był przez Jeleniogórskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa jako „Ipronal”, natomiast na Węgrzech jako „Vasalgin”. Prof. Bobrański wspólnie z zespołem opracował także kilka innych substancji czynnych. Współpracował ponadto z powojennym przemysłem farmaceutycznym i chemicznym, interesując się zwłaszcza metodami badania związków organicznych (w tym oznaczania zawartości chloru i bromu) oraz technologiami syntezy związków organicznych.

Pamięć o profesorze Bogusławie Bobrańskim i jego osiągnięciach nadal trwa. Jej wyrazem jest, chociażby nadanie jego imienia ulicy we Wrocławiu, usytuowanej nieopodal Uniwersytetu Medycznego. Wniosek w tej sprawie przygotowała obecna dziekan Wydziału Farmaceutycznego Oddziału Analityki Medycznej, prof. dr hab. Halina Grajeta.

 

Źródła:

Tagi:

Zostaw komentarz

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Informacje na temat Administratora Danych i o przetwarzaniu danych osobowych:

W celu realizacji obowiązków nałożonych na administratorów danych osobowych w drodze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) – RODO, Urtica Sp. z o.o. informuje, że w przypadku przetwarzania Państwa danych osobowych w związku z wykonywaniem i na cele usługi prenumeraty pisma „Farmakoekonomika szpitalna”, Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Sp. z o.o., z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000113253, NIP 894-255-67-99, o kapitale zakładowym: 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres: sekretariat@urtica.pl.

Prosimy pamiętać, że podanie Państwa danych osobowych jest całkowicie dobrowolne, jednak konieczne dla celów prawidłowego wykonania usługi, prowadzenia dokumentacji oraz archiwizacji, na państwa dane osobowe będą przetwarzane na podstawie art. 6 lit. a (wyrażona przez Państwa zgoda) i b (realizacja na Państwa rzecz umowy) RODO. Państwa dane osobowe będą przechowywane zgodnie z wymogami obowiązującego prawa przez okres trwania prenumeraty oraz do momentu zakończenia wypełniania obowiązku prawnego m.in. obowiązku archiwizacyjnego, przedawnienia roszczeń wynikających z umowy. Odbiorcą Państwa danych osobowych jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy lub współpracownicy Spółki. Mają państwo prawo do dostępu do danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania a także prawo do przenoszenia danych. Przysługuje Państwu również prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, jak również wycofania zgody (zgodnie z poniższym). Ponadto, mają Państwo prawo do zgłoszenia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Wycofanie zgody może nastąpić przez oświadczenie o wycofaniu zgody skierowane na adres Administratora Danych podany powyżej. Informujemy, że wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Proszę jednakże mieć na względzie, że po wycofaniu zgody nie będzie możliwa realizacja na Państwa rzecz prenumeraty. Dane osobowe nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu, w tym profilowaniu.

Inspektor Ochrony Danych: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.

Będąc świadomych powyższych informacji, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a RODO, niniejszym wyrażam zgodę spółce Urtica Sp. z o.o., ul. Krzemieniecka 120, 54-613 Wrocław, na przetwarzanie moich danych osobowych objętych formularzem w celu realizacji prenumeraty pisma „Farmakoekonomika szpitalna” i ewentualnego kontaktu w związku z jej realizacją, w następującym zakresie: imię, nazwisko, zawód, adres do wysyłki i/lub adres e-mail do wysyłki (w zależności od wybranej przeze mnie formy/form prenumeraty), numer telefonu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celu realizacji na Państwa rzecz prenumeraty czasopisma Farmakoekonomika szpitalna. W przypadku, gdy wyrazili Państwo zgodę na przetwarzanie danych w celach marketingowych oraz otrzymywanie informacji handlowej na adres poczty e-mail – również w celu prezentacji Państwu oferty handlowej Spółki.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie w ww. celu na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem realizacji na Państwa rzecz prenumeraty czasopisma Farmakoekonomika szpitalna – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Inspektorem Ochrony Danych jest r. pr. Maciej Skory, dane do kontaktu: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, e-mail: iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.
11. Państwa dane osobowe objęte powyższym formularzem nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celach marketingowych, a w tym marketingu bezpośredniego, tj. przesyłania na Państwa adres e-mail informacji handlowej w postaci newslettera oraz prezentacji oferty Spółki w formie kontaktu telefonicznego z użyciem Państwa numeru.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem przesyłania na Państwa adres e-mail newslettera oraz prezentacji oferty Spółki w formie kontaktu telefonicznego – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl, lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Państwa dane osobowe nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.

1. Administratorem Państwa danych osobowych jest Urtica Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (54-613) przy ul. Krzemienieckiej 120, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej, VI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000113253, NIP: 894-25-56-799, REGON: 932081801, o kapitale zakładowym w wysokości 1.000.000,00 zł („Spółka”). Mogą Państwo skontaktować się ze Spółką również poprzez wiadomość e-mail na adres sekretariat@urtica.pl.
2. Państwa dane osobowe będą przetwarzane w celu kontaktu – odpowiedzi na Państwa pytania lub wątpliwości ujęte w formularzu kontaktowym. W przypadku, gdy wyrazili Państwo zgodę na przetwarzanie danych w celach marketingowych oraz otrzymywanie informacji handlowej na adres poczty e-mail – również w celu prezentacji Państwu oferty handlowej Spółki.
3. Podstawą prawną przetwarzania Państwa danych osobowych objętych formularzem stanowi wyrażona przez Państwa zgoda na ich przetwarzanie w ww. celu na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
4. Państwa zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez Spółkę jest dobrowolna i nie są Państwo zobowiązani do jej wyrażenia, jest jednak konieczna celem odpowiedzi na Państwa pytania lub wątpliwości ujęte w formularzu – co wobec braku zgody nie będzie możliwe.
5. Odbiorcą Państwa danych osobowych objętych formularzem jest wyłącznie Spółka, a Państwa dane przetwarzać będą wyłącznie upoważnieni do tego pracownicy Spółki. Dane mogą być ponadto powierzane do przetwarzania w imieniu Spółki procesorom Spółki.
6. Państwa dane osobowe będą przechowywane do momentu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie, wyrażenia przez Państwa sprzeciwu wobec ich przetwarzania lub zgłoszenia Spółce żądania ich usunięcia – co mogą Państwo uczynić listownie na adres siedziby Spółki lub w formie wiadomości e-mail na adres sekretariat@urtica.pl lub w inny sposób wskazany w kierowanych do Państwa wiadomościach e-mail.
7. Mają Państwo prawo do żądania od Spółki dostępu do danych osobowych dotyczących Państwa, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do przenoszenia tych danych.
8. Mają Państwo prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie (bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem).
9. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
10. Inspektorem Ochrony Danych jest r. pr. Maciej Skory, dane do kontaktu: r. pr. Maciej Skory, Rynek 7, 50-106 Wrocław, e-mail: iod.urtica@iurico.pl, nr tel.: +48 71 344 56 59.
11. Państwa dane osobowe objęte powyższym formularzem nie będą podlegać zautomatyzowanemu przetwarzaniu ani profilowaniu.