Farmacja, jak każda dziedzina nauki, rozwijała się dzięki wkładowi pracy intelektualnej wybitnych jednostek. W Polsce było wielu uczonych, którzy przyczynili się na przestrzeni wieków do rozwoju tej dziedziny. Przyjrzyjmy się kilku postaciom. Ich działalność miała największe znaczenie dla polskiej farmacji.

Ojciec polskiej farmacji

Bronisław Koskowski został nazwany ojcem polskiej farmacji. Urodził się w 1863 roku, w rodzinie aptekarzy. Ukończył Uniwersytet Warszawski w 1886 roku, potem musiał uciekać przed prześladowaniami Rosjan do Lwowa. Został tam dyrektorem Szkoły Farmaceutycznej, a także redaktorem „Czasopisma Towarzystwa Aptekarskiego”. Do Warszawy wrócił w 1908 roku, by zostać kierownikiem firmy farmaceutycznej Karpiński. Mianowano go także osobą odpowiedzialną za reformę studiów farmaceutycznych w Królestwie Polskim. To właśnie on wprowadził na kierunku wiele zmian. W 1925 roku został inicjatorem budowy gmachu Wydziału Farmaceutycznego.

Koskowski był autorem licznych podręczników. Uzyskał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Nancy, był także członkiem honorowym Towarzystw Farmaceutycznych w Pradze i Paryżu oraz prezesem Naczelnej Izby Aptekarskiej w Polsce. Zmarł w 1946 roku. W 1999 roku uczyniono go patronem medalu przyznawanego na rzecz zasług dla polskiego aptekarstwa.

Przedstawiciel Polski w świecie

Urodzony w 1925 roku Leszek Krówczyński stał się jedną z najważniejszych postaci powojennej farmacji w Polsce. Był twórcą nowoczesnej szkoły technologii postaci leków w Krakowie. Jego badania naukowe zbliżały polską farmację do światowych standardów. Był także autorem ponad 30 podręczników do nauki akademickiej farmacji oraz innych publikacji szerzących nowoczesną wiedzę w dziedzinie farmacji.

Krówczyński był wiele lat wiceprezydentem Międzynarodowej Federacji Farmaceutycznej – reprezentował Polskę na forum światowym. Zmarł w 1996 roku.

Maria Szmytówna – pionierka

Jako wybitna uczona, Maria Szmytówna prowadziła pionierskie badania dotyczące naturalnych tworzyw leczniczych oraz skażenia środowiska. Stworzyła poznańską szkołę balneochemii – czyli dziedziny poświęconej badaniu i określaniu składu chemicznego wód uzdrowiskowych. Ta dziedzina była jej najbliższa. Jej badania o charakterze praktycznym przyczyniły się do lepszego wykorzystania borowin oraz wód leczniczych w kuracjach.

Maria Szmytówna ma też zasługi na polu akademickim – po II wojnie światowej powróciła jako jeden z pierwszych pracowników na katedrę Chemii Farmaceutycznej w Poznaniu, którą wspólnie ze studentami odbudowała. Żyła w latach 1903-1986.

Mistrz w swojej dziedzinie

Żyjący w latach 1907-1999 Stanisław Biniecki zapisał się na kartach historii farmacji w Polsce jako pionier technologii chemicznej środków leczniczych. Kształcił kolejne pokolenie badaczy w swojej dziedzinie, w której stał się mistrzem. Ukończył farmację w Poznaniu, a staż odbywał w Wiedniu, w Instytucie Chemii. Wrócił do kraju w czasie wojny.  Był słuchaczem tajnych studiów medycznych, dzięki którym w 1946 uzyskał zawód lekarza.

Pełnił rolę dziekana Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie w latach 1964-68. Stworzył oryginalne polskie leki, jak cytrynian bikordyny, Bicordin (używany dawniej w chorobie wieńcowej) oraz chlorowodorek todralazyny (czyli Binazin, stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego przez wiele lat).

Ambasador polskich leków

Bogusław Bobrański urodził się w 1904 roku, zmarł w 1991. Znany jest jako ambasador polskich leków, wielki uczony i wybitna postać polskiej farmacji. Stworzył wrocławską szkołę badań nad lekiem syntetycznym. Pracował też nad związkami organicznymi – szczególnie interesowały go leki psychotropowe. Często podróżował za granicę i propagował polską naukę farmaceutyczną na Zachodzie.

Udało mu się uzyskać jeden z pierwszych znanych związków sulfonamidowych, które miały właściwości przeciwgruźlicowe. Wykonał też syntezę Ipronalu, polskiego leku i zbadał jego metabolizm w organizmie. Ma na swoim koncie opracowanie pierwszej półautomatycznej centygramowej metody oznaczania wodoru i węgla.

Źródło:

• http://www.aptekarzpolski.pl/2017/04/szkola-polskiej-farmacji-uczeni-i-ich-dziela-prof-dr-hab-leszek-krowczynski-1925-1996/
• http://www.aptekarzpolski.pl/2009/02/01-2009-poczet-wielkich-aptekarzy-polskich-czesc-czwarta/
• http://www.aptekarzpolski.pl/2016/12/szkola-polskiej-farmacji-uczeni-i-ich-dziela-prof-dr-hab-chem-mgr-farm-maria-szmytowna-1903-1986/
• http://www.aptekarzpolski.pl/2016/07/szkola-polskiej-farmacji-uczeni-i-ich-dziela-prof-dr-hab-stanislaw-biniecki-1907-1999/
• http://www.aptekarzpolski.pl/2017/12/szkola-polskiej-farmacji-uczeni-i-ich-dziela-prof-dr-hab-boguslaw-bobranski-1904-1991/