W serii przeglądów zagranicznych obserwacji farmaceutów przeczytasz o: 

• Roli farmaceuty w procesie farmakoterapii.
• Zadaniach farmaceuty i korzyści z jego pracy w zakresie optymalizacji procesu leczenia.
• Nowych technologiach, będących wsparciem dla optymalizacji farmakoterapii i wzrostu bezpieczeństwa pacjenta.

Kanada

W wielu krajach apteki szpitalne przeszły w ostatnich latach pewnego rodzaju zmianę – z pełnienia funkcji zaopatrywania do wykorzystywania umiejętności farmaceutów w polepszaniu opieki nad pacjentami.

Farmaceutów pracujących w Kanadzie można podzielić na farmaceutów szpitalnych (klinicznych) oraz farmaceutów pracujących w aptekach ogólnodostępnych. Farmaceuci kliniczni mają uprawnienia do wykonywania czynności, jakimi są przeglądy karty leków, rozliczanie leków, monitorowanie stężenia leków, ocena leków, raporty działań niepożądanych, doradztwo w sprawie farmakoterapii oraz, w coraz większym stopniu, przepisywanie recept, oczywiście w zależności od przepisów obowiązujących w danej prowincji.

Kanadyjskie szpitale dysponują dużą ilością specjalistycznego personelu. Farmaceuci są czynnymi członkami zespołów medycznych, o czym świadczy obecność farmaceuty na każdym z obchodów lekarskich. Farmaceuta kliniczny ma bardzo wiele obowiązków.

 Wśród najważniejszych obowiązków farmaceutów klinicznych wymienia się:

• konsultacje z pacjentami znajdującymi się na oddziałach oraz wnoszenie ewentualnych poprawek do stosowanych u pacjentów znajdujących się na oddziale terapii, a także udzielanie pacjentom informacji odnośnie zastosowanych terapii,
• monitorowanie parametrów życiowych pacjenta oraz monitorowanie postępu farmakoterapii,
• planowanie czasowego i odpowiedniego ilościowo zaopatrzenia oddziałów w najpotrzebniejsze leki,
• prowadzenie wykładów dla pielęgniarek i innych fachowych pracowników szpitala,
• opiekę merytoryczną nad powierzonym farmaceucie oddziałem,
• prawo do korekty recept, ich kontroli pod względem poprawności wypisania recepty, a także kontrola lekarzy, którzy często popełniają błędy, oraz proponowanie i wdrażanie terapii wg swojej wiedzy farmaceutycznej,
• decyzyjność odnośnie dawki określonych farmaceutyków oraz pisemne zatwierdzanie kontynuacji farmakoterapii,
• zajmowanie się również problemami związanymi Medication Safety Data, czyli problemami bezpiecznego stosowania leków,
• dokładną analizę wszystkich zarejestrowanych interakcji oraz problemów zaistniałych podczas farmakoterapii,
• szukanie metod obniżania kosztów farmakoterapii poprzez między innymi właściwe zarządzaniem magazynem leków,
• zamawianie leków niezarejestrowanych,
• ciągły wgląd w karty pacjenta,
• ciągły kontakt z lekarzem oraz pozostałym personelem pracującym na oddziale,
• zakomunikowanie lekarzowi zaistnienia błędu na recepcie (brak reakcji farmaceuty na błąd na recepcie oraz brak zawiadomienia lekarza o jego pomyłce jest karalny!),
• obowiązek posiadania wiedzy lub łatwego dostępu do źródła wiedzy (najczęściej w postaci książek drukowanych, bądź w formie elektronicznej) dotyczącej wszystkich substancji czynnych.

Do zadań farmaceutów należy także zbieranie i przechowywanie medycznych danych pacjenta, zanim w ogóle zostaną wdrożone jakiekolwiek procedury kliniczne. W pracy farmaceuty niezwykle użyteczni i pomocni są technicy farmaceutyczni. W Kanadzie są oni odpowiedzialni za zarządzanie magazynem i wydawanie leków na oddziały oraz także weryfikację recepty, dzięki czemu odciążają farmaceutów, pozwalając im skupić się na swojej roli klinicznej na oddziałach.

WARTO WIEDZIEĆ:

Farmaceuci (i także studenci farmacji) zatrudniani w aptekach szpitalnych, mają obowiązek  zaprezentowania raz w miesiącu współpracownikom jednego przypadku medycznego – case study – wraz z zaproponowaną przez nich farmakoterapią. Powszechnie stosowaną praktyką są także spotkania zespołów leczniczych. Wspomniane zespoły spotykają się dwukrotnie w ciągu każdego tygodnia i omawiają wszelkie bieżące sprawy związane z funkcjonowaniem szpitala oraz apteki. Dodatkowo raz w miesiącu organizowane są spotkania dotyczące fachowej literatury, na których dokonywany jest przegląd aktualności ze specjalistycznej prasy dotyczącej między innymi nowych leków czy wyników badań.

Autor:
dr n. farm. Piotr Merks
Sekretarz Generalny EPhEU
Przewodniczący Związków Zawodowych
Pracowników Farmacji (ZZPF)
Adiunkt, Wydział Medyczny Collegium Medicum UniwersytetuKardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Artykuł pochodzi z dodatku Lideo do magazynu „Farmakoekonomika Szpitalna” nr 47 „Farmaceuta na oddziale wsparciem mądrego leczenia. Polska vs. Świat”